Oogpraktijk Dr Devogelaere
De voorzijde van het oog is gevuld met voorkamervocht, dat wordt aangemaakt door het straallichaampje (corpus ciliare), achter de pupil. Dit vocht moet het oog terug verlaten in een kleine zone vooraan in het oog : de voorkamerhoek. Hierlangs komt het vocht terug in de bloedbaan terecht.
De voorkamerhoek moet voldoende wijd open staan om het vocht door te laten (open voorkamerhoek). Als de hoek te nauw is (afsluitbare voorkamerhoek), kan het vocht onvoldoende uit het oog, waardoor de oogdruk kan stijgen. Een plotse afsluiting van de voorkamerhoek zorgt voor een zeer snelle stijging van de oogdruk: dit noemt men een aanval van acuut gesloten hoek glaucoom.
Gelukkig is dit probleem zeldzaam. Veel frequenter echter treedt er af en toe een milde stijging van de oogdruk op, die op lange termijn even schadelijk is als een plotse drukstijging: dit is de chronische vorm van primair gesloten hoek glaucoom. Er zijn verschillende subtypes van primair gesloten hoek glaucoom, afhankelijk van het oorzakelijk mechanisme waardoor de voorkamerhoek te nauw is, en er zijn ook mengvormen. De voorbijgaande episodes van afsluiting van de voorkamerhoek kunnen de structuren in de voorkamerhoek beschadigen, waardoor de drainage van voorkamervocht bemoeilijkt wordt en de oogdruk blijvend kan verhogen. Ook kunnen er verklevingen ontstaan in de voorkamerhoek, of abnormale toename van pigmentatie.
Wat gebeurt er bij een plotse drukstijging (acuut gesloten hoek glaucoom) ?
De plotse afsluiting van de voorkamerhoek zorgt voor felle oogpijn en hoofdpijn, misselijkheid en braken. Het oog wordt rood en hard en het zicht vermindert. Als men tijdig ingrijpt kan het zicht soms (gedeeltelijk) gered worden, maar meestal is het gezichtsverlies heel erg en blijvend.
Sommige mensen hebben vóór de aanval een periode met af en toe hoofdpijn (vooral bij duisternis), wazig zicht en ze zien soms halo’s rond lichten. Soms wordt een aanval uitgelokt door stress, een narcose, of bij inname van bepaalde medicaties.
Deze plots optredende aandoening komt weinig voor en treedt enkel op bij mensen die een afsluitbare voorkamerhoek hebben.
Wat gebeurt er bij herhaalde, mildere of tragere drukstijging (chronische vorm van primair gesloten hoek glaucoom) ?
De drukstijgingen veroorzaken geen pijn maar wel toenemende schade aan de oogzenuw, wat zich uit in een vermindering van het gezichtsveld. Ook kan de druk stilaan hoger blijven zonder pijn te veroorzaken. Zelf merkt men dit niet op, tot de schade zo erg is dat ook het centraal zicht (om te lezen en tv te kijken) fors beperkt is. De schade kan echter niet genezen worden. Behandeling kan enkel maken dat er geen extra schade bijkomt.
Deze chronische vorm van primair gesloten hoek glaucoom komt veel vaker voor dan de acute vorm en is zeer verraderlijk omdat er pas ongemakken ontstaan als de oogzenuw al grotendeels vernietigd is. Ook deze chronische vorm treedt enkel op bij mensen die een afsluitbare voorkamerhoek hebben. Primair gesloten hoek glaucoom is vaker dan andere types van glaucoom de oorzaak van blindheid. Het is dan ook zeer belangrijk dit type glaucoom voldoende strikt op te volgen en te behandelen.
Gelukkig zijn er goede behandelingsmogelijkheden, zodat - bij tijdige diagnose - ernstige gevolgen kunnen vermeden worden bij de overgrote meerderheid van de patiënten. Meer info over glaucoom vindt u onder ‘glaucoom – algemeen’.
Ook mensen met een goed zicht kunnen een afsluitbare voorkamerhoek hebben, al dan niet met schade door glaucoom, zonder zich ervan bewust te zijn.
De gonioscopie is de gouden standaard om na te gaan of iemand een afsluitbare voorkamerhoek heeft, en dus een verhoogd risico loopt. Het is dan ook een essentieel onderzoek in het nazicht van de gezondheid van de ogen.
Om na te gaan in hoeverre de afsluitbare voorkamerhoek al gevolgen heeft voor de gezondheid van het oog, worden volgende onderzoeken gebruikt:
Behandeling bestaat in de eerste plaats uit het openen van de voorkamerhoek. Hierdoor wordt het mechanisme van schade opgehoffen, en vaak zal dit ook de oogdruk verlagen.
Een open voorkamerhoek wordt bekomen door middel van een:
Een andere behandelingsmogelijkheid om de voorkamerhoek te openen is het uitvoeren van een cataractoperatie. De kunstlens die wordt geplaatst ter vervanging van de eigen lens is immers veel dunner, waardoor er ruim plaats ontstaat voor het regenboogvlies om naar achter te gaan (weg van het hoornvlies) en de voorkamerhoek ruim geopend wordt.
Als er ook verklevingen zijn in de voorkamerhoek, kunnen deze soms nog worden losgemaakt tijdens de cataractoperatie. Vaak zal een cataractoperatie ook de oogdruk doen dalen, waardoor minder bijkomende behandeling nodig is. Als het zicht minder goed is door aanwezigheid van cataract, zal een cataractingreep niet alleen het zicht verbeteren maar ook een belangrijke stap zijn in de behandeling van het glaucoom.
Nadat een open voorkamerhoek wordt bekomen, wordt de situatie opnieuw geëvalueerd om na te gaan of bijkomende drukverlaging noodzakelijk is. Er zijn verschillende behandelingen mogelijk om de oogdruk te verlagen. Deze worden besproken onder ‘glaucoom – behandeling’. De ernst van aanwezige schade en de oogdrukdaling bekomen met het openen van de voorkamerhoek zijn belangrijke factoren in de beslissing over bijkomende behandeling en de frequentie van opvolging.